De dwerguil. © David 'Billy' Herman
15 maart 2014

Toeval bestaat niet …

In het late voorjaar van 2013 verscheen een uitgebreid artikel over de ontdekking van de dwerguil als broedvogel in Wallonië. Deze vondst was niet geheel onverwacht aangezien dwerguil in Duitsland, ter hoogte van de Hoge Venen, tot op minder dan dertig kilometer van de Belgische grens was genaderd. Dit artikel leidde tot een kleine paragraaf in de krant, wat ook de ouders van STARLING-gids Billy niet onopgemerkt was gebleven. Het krantenknipsel werd zorgvuldig uitgeknipt en opgehangen om de zoektocht van hun zoon te ondersteunen.

Artikeltje aan de deur. © David ‘Billy’ Herman

Zoeken naar een naald in een … sparrenbos!

In het hoofdartikel stond vermeld dat de vogel vlakbij de grens werd waargenomen. Dit was de eerste belangrijke indicatie. Zo konden al heel wat bossen, dieper het binnenland in, uitgesloten worden. Langzaam aan werden de eerste bescheiden zoektochten georganiseerd langs de grens om een beeld te vormen van de omgeving. Een essentiële stap in het op zoek gaan naar fauna en flora waar je als waarnemer niet mee vertrouwd bent. Zo vonden we een ‘perfecte’ habitat in de buurt van het militair camp van Elsenborn. Honderden (!) oude dode beuken met tientallen nestholtes staan er verspreid tussen heel oude sparren. Een waarneming hier bleef echter uit. Ondertussen doken andere indicaties op uit het artikel.

Na een zoektocht op het internet van enkele doortastende vogelaars, leidden alle sporen naar een bewust stuk bos. Op donderdag 13 maart 2014 arriveerde Billy in de Oostkantons voor de prospectie van een STARLING-weekend. Na een gezellige babbel met de vaste tellers van Bichterweerd (Limburg) op de Botrange en bijhorende leuke waarnemingen van een korhoen, edelherten en klapeksters, besloot Billy nog een poging te wagen in het bewuste stuk bos. De avond was al gevallen en het werd heel nipt om nog het juiste tijdstip mee te pikken. Bij aankomst in de kern van het bos klonk onmiddellijk de zang van de dwerguil een twintigtal keer.

Het ongeloof was te groot om de waarneming door te drukken en daarom werd de volgende ochtend naar de bewuste plek teruggekeerd. Om 6u30, een half uur voor zonsopkomst was Billy ter plaatse. Zoals beschreven in het artikel, beginnen de dwerguiltjes dan te zingen. En inderdaad. Bijna onmiddellijk na aankomst begon een mannetje dwerguil onophoudelijk te zingen uit volle borst. De vogel verplaatste zich na een tiental minuten, opgejaagd door een groep mezen, naar een nabijgelegen spar. Enkele minuten later popte het mannetje plots helemaal in de top van de spar op en bleef daar minstens twintig minuten zingen. Ondertussen zong minstens een andere vogel in hetzelfde perceel. De vogels werden met rust gelaten en in euforie zond Billy een sms naar zijn ouders wat leidde tot een leuke anekdote bij het verhaal.

De juiste manier om met dergelijke waarneming om te gaan bestaat helaas niet. Wij kiezen er bewust voor de waarneming wereldkundig te maken, weliswaar met enkele basisregels om de verstoring van de broedvogels minimaal te houden. Gelieve hier rekening mee te houden. De exacte plaats spelen we niet door via het internet maar kan ten alle tijde mondeling worden bekomen via waarnemers of telefoon.

Foto met iPhone van cameradisplay. © David ‘Billy’ Herman

TACTIEK

De vogels zijn ZONDER ENIGE TWIJFEL het best te lokaliseren dertig minuten voor zonsopkomst. Dit geeft je voldoende tijd om de zingende vogels te lokaliseren. De alarmerende mezen en vinken tonen aan in welke spar de vogel zit. ’s Avonds proberen de vogels te spotten is, met de invallende duisternis, gedoemd te mislukken en de slechtste tactiek (gouden tip). Ook overdag nemen de kansen heel snel af. Gelieve hier uit respect voor de vogels rekening mee te houden. De kern van een van de territoria ligt vlakbij de weg. Deze plaats kan mondeling worden bekomen via andere waarnemers of telefoon.

Geduld en respect is jouw allergrootste troef, succes.

Converstatie tussen Billy en zijn ouders. © David ‘Billy’ Herman